İş kazalarını ve meslek hastalıklarını ortadan kaldırmak veya en aza indirmek, makine üzerindeki arızayı önlemek ve üretimin devamlılığını sağlamak amacıyla alınan tedbirlerin ve yapılan metotlu çalışmaların tümüne İş Güvenliği denir. Ya da İş Güvenliği, işin yapılması sırasında çalışanların karşılaştığı tehlikelerin ortadan kaldırılması veya azaltılması konusunda işverene getirilen yükümlere ilişkin teknik kuralların bütününü anlatır. İş güvenliği konusunun ilk sahipleri kuşkusuz devlet, işverenler ve sendikalardır. Arzu edilen sonuçlara ulaşılabilmesi için bu üçlünün kendilerine düşen görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi, ayrıca kendi aralarında da olumlu bir işbirliği gerçekleştirmeleri gerekir. İnsanın, iş yerlerinde, işin yürütülmesi sırasında oluşan veya oluşabilecek tehlikelerden ve sağlığına zarar verebilecek unsurlardan korunmasını, aynı zamanda iş yeri ortamının iyileştirilmesini hedef alan sistemli ve bilimsel çalışmaların tümüne “İş Sağlığı ve Güvenliği” denir.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin; Toplumsal, Teknolojik ve Bilimsel Gelişmeler Açısından 4 Temel Kuralı vardır: Bu Kurallar; 1. Çalışanların sağlık yönünden değerlendirilmesi, 2. Olumlu çalışma düzeni, 3. Sağlıklı çalışma ortamı, 4. Güvenli çalışma ortamı

1. Çalışanların Sağlık Yönünden Değerlendirilmesi: 3 aşamada değerlendirme yapılır;

- Birinci aşama: ۞ İşyerlerinin niteliklerine göre tasnif edilmesi (Tehlike sınıfı vb.), ۞Tasnifi yapılan işlere göre yaş sınırlamaları (14-15 yaş/16-18yaş/ 18 yaş ve yukarısı, 50 yaş ve yukarısı), ۞ Cinsiyet sınırlamaları (kadın-erkek).

-İkinci aşama: İşe giriş muayeneleri.

-Üçüncü aşama: İşin devamı sırasında yapılması gereken periyodik muayeneleri.

2. Olumlu Çalışma Ortamı: Bu ortamı ilgilendiren unsurlar; Ücret, iş güvencesi, çalışma süresi, istirahat aralıkları, izinler, fazla çalışma, yetersiz beslenme, aşırı yorgunluk, stres, dikkatsizlik, dalgınlık.

3. Sağlıklı Çalışma Ortamı: Sağlık sakıncaları en aza indirilmiş bir işyeri ortamı olarak belirtilebilir.

Sağlık sakıncalarını yaratacak olan etmenler: Fiziksel etmenler, Kimyasal etmenler, Biyolojik etmenler, Psiko-sosyal etmenler, Ergonomik etmenler

4. Güvenli Çalışma Ortamı: İş kazasını oluşturan; tehlikeli davranış, tehlikeli durum ve bunun yanı sıra meslek hastalığı gibi durumların ortadan kaldırılması veya önlenmesi için uygun eğitim, ikaz, teşvik, ödül ve ceza uygulamaları ile işyerinde kurulacak kontrol sistemi ve çalışmaları ile bu ortam sağlanır.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Kanunun Amacı: İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

Kanun Kimlere Uygulanır? Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

Kanunda Yer Alan Tanımlar

Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişidir.

Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışandır.

Destek elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişidir.