Dikkat! Büyüme ağrısı mı? Perthes mi?
Perthes hastalığının en sık belirtisinin topallama olduğuna dikkat çeken Op. Dr. Merdan Artuç, “Her yaşta görülebilmekle birlikte 4 ila 8 yaş arasında daha sık görülür. Femur başı kan akımının kısa ya da uzun süreli bozulması, hormonal nedenlerle iskelet yaşının geri olması, düşük doğum ağırlığı, travma, hiperaktivite, genetik, düşük sosyoekonomik durum, kanda pıhtılaşma bozuklukları hastalığın risk faktörleri arasındadır” dedi.
Genellikle erkek çocuklarda görülen perthes hastalığı ile ilgili önemli açıklamalarda bulunan Medipol Mega Üniversite Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünden Op. Dr. Merdan Artuç, “Perthes hastalığının tam adı ile Legg- Calve- Perthes olarak bilinir. Femur adı verilen uyluk kemiğinin baş kısmında bilinmeyen bir nedenle kan dolaşımının bozulması sonucu kemik dokusunun ölümü ve yeni kemiğin oluşumu ile seyreden bir hastalıktır. Perthes hastalığında en sık belirti topallamadır. Topallama hem ağrı ile hem kalça çevresi kasların güçsüzlüğüne bağlıdır. Kalça eklem hareket kısıtlılığı bir diğer belirtisidir. Uyluk ve diz ağrıları da görülebilir” diye konuştu.
4 ila 8 yaş aralığında sık görülüyor
Perthes hastalığının tam olarak nedeninin bilinmediğine değinen Op. Dr. Artuç, şöyle devam etti:
“Perthes hastalığına birden fazla etken olduğu konusundan görüş birliği vardır. Femur başı kan akımının kısa ya da uzun süreli bozulması, hormonal nedenlerle iskelet yaşının geri olması, düşük doğum ağırlığı, travma, hiperaktivite, genetik, düşük sosyoekonomik durum, pasif sigara içiciliği, beslenme alışkanlığı, kanda pıhtılaşma bozuklukları hastalığın risk faktörleri arasındadır. Yüzde 10 ila 15 oranında iki taraflı olabilir. 18 ay ile iskelet gelişiminin tamamlanması arasında her yaşta görülebilmekle birlikte 4 ila 8 yaş arasında sıktır. Erkeklerde kızlara oranla 4 ila 5 kat daha fazla görülür. Perthes hastalığının önlenmesi ise ne yazık ki mümkün değildir. Ancak kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ortalama 12 ila 18 ay süren yakınmalar sonrası çocuk normal fiziksel aktivitesine döner. Perthes hastalığı 6 yaş öncesi başlayanlarda sonuç iyi iken, 9 yaş sonrası başlayanlar için sonuçlar kötüdür.”
Hastalığın başlangıç yaşı tedavi sonucunu etkiler
Op. Dr. Artuç, büyük yaşta yakalanan çocuklarda kalça kireçlenmesinin görülebileceğine dikkati çekerek, açıklamalarını şu şekilde sürdürdü:
“Tanısı ve takibinde röntgen altın standarttır. Hastalığın sınıflandırılmasında MR gerekebilir. Büyük yaş ve ileri evre hastalıklarıyla birlikte ilerleyen dönemde kalçada kireçlenme görülebilir. Tedavi sürecinde ise; hastalığın başlangıç yaşı tedavi sonucunu etkiler. Tedavide ana prensip kalça kemiğini yuvanın içinde tutmak ve uzun dönemde kalça ekleminin uyumunu sağlar. Hastalığın evresi ve yaşa bağlı olarak cerrahi veya cerrahi dışı olarak yapılır. 8 yaş altı ve kemik yaşı 6 yaş altı, erken evre perthes hastalığı ameliyatsız takip, aktivite modifikasyonu, yükten kesme ve fizik tedavi ile iyi sonuç alınabilir. Kalçanın yerinde tutulmasını amaçlayan pek çok ortezler tanımlanmıştır, son yıllardaki çalışmalar ortez ile tedavinin herhangi bir eksinin olmadığını göstermiştir. 8 yaş üstü ve kemik yaşı 6 yaş üstü hastalarda, ileri evde hastalarda sıklıkla çeşitli osteotomi dediğimiz cerrahi tedaviler uygulanır. Ameliyat sonrası 6 ila 8 hafta kadar alçıya alınması gerekebilir. Sonrasında rehabilitasyon sürecinde iyileşmesini hızlandırmak amaçlı fizik tedavi verilebilir.”
