Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bu yılki açığının, başlangıçta 59.2 milyar lira öngörülmesine rağmen 113.3 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. SGK'nın gelecek yılki açığının ise bu yılki seviyeyi 3'e katlayarak 385.7 milyar liraya ulaşması öngörülüyor. Bütçeden SGK'ya gelecek yıl 1.5 trilyon lira transfer edilecek.
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun 2024 yılı bütçesi belli oldu, 2023 yılı bütçe gelir gider hedefleri de revize edildi. Başlangıçta SGK'nın 2023'teki gelirlerinin 1 trilyon 478.9 milyar, giderlerinin 1 trilyon 538.1 milyar lira olması, 59.2 milyar lira açık vermesi ve 582.5 milyar lira bütçe transferi öngörüldü. Bu yıl ocak ve temmuz aylarında asgari ücrete yapılan artışlar SGK'nın prim gelirlerini olumlu etkiledi. En düşük emekli aylığı bu yıl önce 3.500 TL'ye, daha sonra da 7.500 TL'ye çıkartıldı. Kök aylığı ile 7.500 TL arasındaki farklar Hazine'den karşılanıyor. Ayrıca emeklilere yapılan ikramiyelerin parası da hazineden ödeniyor. Hazineden bu şekilde gelen desteklerin de etkisiyle SGK'nın yıl sonu gelirlerinin 2 trilyon 91.7 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor.
Ancak, ocak ve temmuz aylarında emekli aylıklarına enflasyonun üzerinde yapılan refah zammı ile 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanların emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi kapsamında yaş şartının kaldırılması nedeniyle giderler başlangıçta öngörülen tahminleri yüzde 43 oranında aşarak 2 trilyon 205 milyar liraya ulaşması bekleniyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu Gelir - Gider Dengesi (Milyon TL):
GELİRLER971.7101.478.9392.091.7263.300.883
Prim tahsilatları728.8431.101.7451.476.8332.521.341
Diğer gelirler242.868377.194614.893779.541
GİDERLER1.013.4311.538.1312.204.9963.686.541
Emekli aylığı ödemeleri680.4361.045.0881.442.3432.670.220
Sağlık giderleri283.224379.401544.658851.264
Yatırım harcamaları2056106101.170
Diğer giderler49.566113.112217.385163.886
GELİR-GİDER FARKI-41.720-59.192-113.270-385.658
BÜTÇE TRANSFERİ389.917582.493909.1301.512.880
AÇIK 2024'TE 3'E KATLANACAK
SGK'nın gelirlerinin gelecek yıl yüzde 58 oranında artarak 3 trilyon 300.9 milyar liraya, giderlerinin ise yüzde 85 oranında artarak 3 trilyon 686.5 milyar liraya ulaşması öngörülüyor. Bunun sonucunda SGK'nın açığının yüzde 240 artarak 385.7 milyar liraya yükselmesi bekleniyor.
2022 yılında 680.4 milyar lira olan emekli aylığı ödemelerinin bu yıl sonunda 1 trilyon 442.3 milyar liraya ulaşacağı tahmin edilirken, gelecek yıl da 2 trilyon 670.2 milyar lira olması öngörüldü.
2022 yılında 283.2 milyar lira olan sağlık giderlerinin bu yıl sonunda 544.7 milyar liraya ulaşması, gelecek yıl da 851.3 milyar lira olması öngörüldü.
BÜTÇE TRANSFERİ 1.5 TRİLYON LİRA
SGK'nın ana gelir kaynağını sigortalı çalışanlardan dolayı alınan prim gelirleri oluşturuyor. 2008 yılından beri devlet de toplanan her 100 liralık prime karşılık SGK'ya 25 lira katkıda bulunuyor. Devlet ayrıca kök aylıkları ile en düşük emekli aylığı arasındaki farkın karşılanması, emeklilere bayramda yapılan ikramiye ödemeleri, SGK'ya görev olarak verilen faturalı ödemeler, vergi iadesinin yerine emeklilere yapılan "ek ödemeler" ve SGK'nın açığının karşılanması için her yıl bütçeden kaynak transfer ediyor.
2022 yılında 389.9 milyar lira olan SGK'ya yapılan bütçe transferinin bu yılın sonunda 909.1 milyar liraya ulaşacağı tahmin edilirken, 2024 yılında da 1 trilyon 512.9 milyar lira olması bekleniyor. 2024 yılında bütçedeki toplam harcamalar 11 trilyon 89 milyar lira, bütçe açığı ise 2 trilyon 652 milyar lira olacak. Buna göre SGK açığı, toplam bütçe harcamalarının yüzde 14'ünü, bütçe açığının ise yüzde 57'sini oluşturacak.
Rakamlardaki nominal artışlara rağmen gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) ile karşılaştırıldığında 2023 yıl sonundaki SGK giderlerinin 2021 yılının altında olduğu görülüyor. SGK giderlerinin GSYH'ya oranı 2021'de yüzde 8.8 iken, 2022'de yüzde 6.8'e geriledi, bu yılın sonunda yüzde 8.7 olacağı tahmin ediliyor. Gelecek yıl ise büyüme hedeflere uygun gerçekleşirse bu oran yüzde 9.0 olacak.
SGK'nın açığının GSYH'ya oranı ise 2021 ve 2022'de binde 3 iken, 2023'te binde 4, 2024 yılında da binde 9 olması öngörülüyor.